Balıkesir Müftüsü Abdullah Esad (Zeynî) Efendi ve Mevlidleri

Atalarımızın kanıyla canıyla vatan kıldığı bu topraklar, bulunduğu coğrafya itibariyle büyük bir stratejik öneme sahip olduğu için bütün toplumların iştahını üzerine çekmiş, dolayısıyla Anadolu’ya ayak bastığımız tarihten itibaren bu coğrafya hep bir mücadele alanı olmuştur. Türlü bahanelerle milletimizi, her karışı şehit kanlarıyla sulanan bu topraklardan sürme gayreti hiçbir zaman eksilmemiştir. Her etki beraberinde bir tepkiyi yaratır. Bu tepki de hep bir bağımsızlık mücadelesi olarak karşılık bulmuştur milletimizde. Şöyle bir geçmişimize baktığımızda neredeyse her on yılda bir verdiğmiz büyük mücadeleler, işte bu tepkinin sonuçlarıdır.

Anadolu Türk coğrafyasının batıdaki serhat şehirlerinden olan Balıkesir de yakın zamanda büyük mücadelelere sahne olmuş beldelerimizdendir. Bu çerçevede ordu-millet anlayışı ile hareket eden topyekün mücadelenin kahramanları da doğal olarak bu beldelerimizden hiç eksik olmamıştır. Bu kahramanlardan biri de Balıkesir Müftüsü Nennici-zâde Abdullah Es‘ad Efendi’dir. Kuvvâ-yı Milliye ruhuyla hareket eden bu kahraman, Balıkesir’deki millî mücadele önderleri arasında yer alırken aynı zamanda yörenin manevî yaralarının sarılmasında da hizmet etmiş bir din adamıdır. Nasıl ki Yıldırım Bâyezid’le Timur arasında cereyan eden 1402’deki Ankara Savaşı’yla dağılan Türk birliğinin toplum vicdanında açtığı yaraların manen sarılmasında Kur’ân-ı Kerîm’den sonra en etkili manevî ilaç Vesîletü’n-Necât olmuşsa Zeynî mahlasıyla şiirler yazan Abdullâh Es‘ad Efendi’nin yazdığı mevlidler de millî mücadele döneminin Balıkesir yöresindeki manevî yaralarına ilaç olsun diye kaleme alınmış olsa gerek.

Elinizdeki bu kitap, bugüne kadar yeterince tanınmamış, iki mevlid metni ve mahalli gazetelerde yayımlanmış şiirleri bulunmasına rağmen şairliği ile pek anılmamış olan Abdullah Es‘ad Efendi’nin unutulmasını önlemek için hazırlandı. Hayatı, edebî kişiliği ve mahallî gazetelerde yayımlanmış şiirlerinin yanı sıra iki mevlid metnine de yer verildi. Mevlidleri için özel bir bölüm ayrılarak transkripsiyonlu çevirilerinin yanı sıra şekil ve içerik açısından incelemeleri yapıldı. Biri yazma diğeri matbu olan Arap harfli iki mevlid metinlerinin tıpkıbasımı da esere ilave edildi. Böylece unutulmaya yüz tutmuş şair ruhlu bir kahraman ve onun kaleme aldığı mevlidleri günümüz okuyucusuyla buluşturulmuş oldu.