Yûsuf Ziyâ Bey (1853/54 - 1918)

Kökeni ve Ailesi: 1853-54 yıllarında Yozgat’ta doğmuştur. Babası, döneminin devlet adamlarından Hasan Hayrî Paşa; annesi ise Yozgat’ın köklü ailelerinden Çapanoğulları’na (Abdülcebbârzâdeler) mensup bir hanımdır. Aile kökleri 13. yüzyıl dervişlerinden Emirci Sultan’a dayanmaktadır. Üçü erkek (Mehmed Âsım, Mehmed Yümnî, Yûsuf Celâleddîn) olmak üzere çocukları olduğu bilinmektedir.

Eğitimi ve Yetkinlikleri: İlk eğitimini Yozgat’ta almış, Rüşdiye’den mezun olmuştur. Arapça ve Farsça dillerinde eser verecek düzeyde uzmanlık kazanmış, ayrıca sülüs ve nesih hat sanatlarında icâzet almıştır.

Mesleki Kariyeri: Memuriyet hayatına 17 yaşında Yozgat Tahrirat Kalemi’nde başlamıştır. Kariyeri boyunca Osmanlı coğrafyasının pek çok farklı bölgesinde adli ve idari görevler üstlenmiştir:

• Yozgat ve Çevresi: Temyiz Meclisi Hukuk Başkâtip Muavinliği, İdare Meclisi Kâtipliği ve Bidayet Mahkemesi Ceza Dairesi Reisliği yapmıştır.
• Anadolu ve Rumeli: Kırşehir, Niğde, Lüleburgaz ve Kastamonu’da savcı yardımcılığı (müddeî-i umûmî muavinliği); Çankırı ve Edirne’de mahkeme başkanlığı görevlerinde bulunmuştur.
• Diğer Görevleri: Musul ve Adana’da çalışmış; 1904’te Trablusgarp İstinaf Mahkemesi müddeî-i umûmîliğine getirilmiştir.

Son Yılları ve Vefatı: 1906’da bir idari anlaşmazlık nedeniyle görevden el çektirilmiş, ancak 1910’da Üsküdar Bidayet Mahkemesi azalığı ile görevine dönmüştür. 1918 yılında geçirdiği felç neticesinde vefat etmiş ve İstanbul’da Merkez Efendi Mezarlığı’na defnedilmiştir.